Η πρώτη μου επαφή με την ποίηση της Κύπρου, έγινε με τον Γιώργο Σεφέρη («Τα αηδόνια δεν σ’ αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες»). Τα ποιήματα που περιλαμβάνονται στο Ημερολόγιο καταστρώματος Γ΄ «Ελένη», «Λεπτομέρειες στην Κύπρο», «Αγιάναπα Α΄ και Β΄», «Ἐπικαλέω τοι τὴν θεὸν…», και ορισμένα ακόμη, με ώθησαν να εισέλθω στην ίδια την ουσία της Κύπρου, τόσο του ελληνικού παρελθόντος και της λογοτεχνίας της στην ελληνική γλώσσα, όσο και της κοινωνικής, ιστορικής και ανθρώπινης όψης της. Είναι γνωστό ότι, στην τελευταία περίοδο της ζωής του, ειδικά με τα ταξίδια τού 1953, 1954 και 1955, οι σχέσεις του Σεφέρη με το νησί της Κύπρου έγιναν τόσο έντονες, με τόσο πάθος, που, αν στο λογοτεχνικό πλαίσιο συνέλαβε αυτό που ονόμασα «Κύκλο των ποιημάτων της Κύπρου» με αποκλειστικά κυπριακό περιεχόμενο, στο πολιτικό επίπεδο, ανέλαβε το 1957, την ευθύνη της υπεράσπισης του νησιού στον ΟΗΕ, όπως έκανε επίσης λίγο αργότερα η αδελφή του Ιωάννα Τσάτσου. Τόσο μου κίνησε το ενδιαφέρον, που άρχισα αμέσως να μελετώ και να μεταφράζω τον Πετραρχισμό στην Κύπρο (Poesía chipriota del s. XVI. Petrarquismo, Excma. Diputación de Málaga, 2002).
Επιστρέφοντας, όμως, στην ανθολογία μας, πρέπει να πω ότι οι ανθολογημένοι ποιητές επιλέχθηκαν από μία επιτροπή του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής, με έδρα την Λευκωσία, που αποτελούνταν από τους Λεωνίδα Γαλάζη, Ανδρέα Γεωργαλίδη, Κυριάκο Ιωάννου και Ανδρέα Αντζουλή. Η μεγάλη λίστα ποιητών που επέλεξαν, σίγουρα θα συρρικνωθεί με το πέρασμα του χρόνου και, αναπόφευκτα, ο καθένας θα μπει στη θέση που του αντιστοιχεί.
Με σκοπό τη διάδοση της κυπριακής ποίησης στο ευρύτερο κοινό, κυκλοφόρησαν επίσης στην Ελλάδα δύο ανθολογίες, που καλύπτουν ένα μικρότερο χρονικό εύρος. Η πρώτη, Ανθολογία κυπριακής ποίησης (1960-2018) και η δεύτερη Ανθολογία σύγχρονης κυπριακής ποίησης που επιχειρεί να περιλάβει τα όρια της Γενιάς του ’90. Είναι εμφανές ότι όλες αυτές οι προσπάθειες ανταποκρίνονται στην ανάγκη να αναγνωριστεί η τεράστια δημιουργική παραγωγή της Κύπρου, καθώς και οι ειδικές ιστορικές της συνθήκες και δεινά. Ο χρόνος, όπως είπα, θα αναλάβει να περάσει από το ποιοτικό φίλτρο τους ποιητές της.
Εμείς, κάνοντας ένα βήμα μπροστά, διαιρέσαμε την ανθολογία μας σε διαφορετικά τμήματα ή τομείς: α) Από την επανάσταση του 1821ως το 1878· β) από την Αγγλοκρατία του 1878 ως το 1918· γ) την περίοδο του Μεσοπολέμου 1918-1945· δ) από το 1945 ως την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960· ε) τη Γενιά της Ανεξαρτησίας, 1960-1974; στ) τη Γενιά της εισβολής, 1974-1990; ζ) τη Γενιά του 1990 και η) την πρόσφατη ποιητική δημιουργία, 2010-2021.
Βέβαια, είναι γνωστό ότι η διαίρεση σε λογοτεχνικές γενιές αποτελεί περισσότερο μια μέθοδο έρευνας και διάχυσης, παρά ένα αναμφισβήτητο επιστημονικό εργαλείο, το οποίο σημαίνει ότι μερικοί συγγραφείς μπορεί να αισθάνονται πιο κοντά, σε μια διαφορετική γενιά από αυτή που εντάχθηκαν εδώ. Επίσης, μου στάθηκε αδύνατο να βρω την ημερομηνία γεννήσεως μερικών ποιητών που δεν επιθυμούν να την κάνουν γνωστή στο κοινό.
Για την κυπριακή λογοτεχνία χρησιμοποίησα την Ιστορία της νεότερης κυπριακής λογοτεχνίας του Γιώργου Κεχαγιόγλου και του Λευτέρη Παπαλεωντίου (Εκδόσεις του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, Λευκωσία, 2016). Για τη γλώσσα της Κύπρου, δηλαδή την κυπριακή διάλεκτο, εκτός από τους διάφορους ιστότοπους του διαδικτύου που αφιερώνονται στο θέμα, συμβουλεύτηκα τον Θησαυρό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου του Κ. Γ. Γιαγκουλή (Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών, αρ. 74, Λευκωσία, 2014 - Κρατικό Βραβείο Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού).
